ICT W EDUKACJI

Stojąc przy tablicy, niejednokrotnie zastanawiamy się jak sprawić, aby lekcja była ciekawsza dla uczniów? Jak rozbudzić u nich wyobraźnię, zmotywować ich do pracy, czy sprawić, by po prostu lepiej przyswoili treści danej lekcji? Z pewnością możemy to zrobić, wprowadzając choćby prezentację multimedialną z dźwiękiem i obrazem. Jeszcze lepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie tablicy interaktywnej podczas lekcji. Możemy wtedy aktywnie korzystać ze wszystkich możliwości, jakie daje nam Technologia Informacyjna i Komunikacyjna. Oczywiście, samo zakupienie przez szkołę tablicy interaktywnej, nie sprawi, że lekcje będą ciekawsze. Przede wszystkim nauczyciel musi mieć chęci i pomysły na wykorzystanie jej w trakcie lekcji. Dodatkowo musi sam sprawnie korzystać z ICT i mieć czas na poszukanie, wybranie i przygotowanie materiałów do lekcji. Nasuwa się tu pytanie: Czy całe otoczenie wokół edukacji, jest przygotowane na korzystanie z tablicy interaktywnej? Na pewno jeszcze wiele nam brakuje, ale poczynione już działania zwiastują, że sytuacja ta może się zmienić. Skąd więc czerpać pomysły i materiały potrzebne do pracy z tablicą?

Możemy i powinniśmy skorzystać ze wszystkich możliwości jakie daje nam Internet. „Zasoby edukacyjne Internetu są bardzo różnorodne. Istnieją dobre portale edukacyjne, które publikują materiały ze wszystkich dziedzin nauki, a prezentowane przez nie treści przygotowane są z największą starannością i dbałością o poprawność merytoryczną, metodyczną i językową. Najciekawsze ich zasoby powstają we współpracy z pracownikami naukowymi wyższych uczelni i doświadczonymi nauczycielami. Gwarantuje to wysoki poziom merytoryczny artykułów, a także ich poprawność pod kątem metodycznym i językowym.”[1] Przykładem tu może być serwis www.scholaris.pl. Jest to Internetowe Centrum Zasobów Edukacyjnych. Udostępnione są tu bezpłatnie liczne materiały dydaktyczne dla nauczycieli, uczniów oraz ich rodziców. W serwisie możemy znaleźć wiele zasobów edukacyjnych: symulacje zjawisk i procesów, filmy wideo, animacje, zdjęcia, ilustracje i inne. Doskonale nadają się one do pracy z tablicą interaktywną. Poruszanie się w serwisie jest bardzo proste i intuicyjne. Wszystkie materiały sklasyfikowane są  według przedmiotu nauczania, etapu edukacyjnego oraz typu zasobu.

Szczególnie przydatne są e-lekcje i symulacje zjawisk często niemożliwych do przeprowadzenia podczas normalnej lekcji. E-Lekcje to multimedialne lekcje, które w ciekawy i innowacyjny sposób przedstawiają materiał edukacyjny. Podzielone  zostały na lekcje przeznaczone dla uczniów oraz dla nauczycieli. Ćwiczenia interaktywne to zadania dla ucznia przedstawione w atrakcyjnej formie. Zostały one przygotowane tak, by umożliwić uczniowi samodzielną pracę i sprawdzanie, czy odpowiedzi są poprawne. Mając do dyspozycji tablicę interaktywną, możemy je prezentować i pracować z całym zespołem klasowym. Portal Scholaris oferuje również wiele filmów wideo i animacji, a także kilka tysięcy zdjęć i ilustracji. Możemy również skorzystać z gotowych  scenariuszy oraz kart pracy, które wspomogą nas i urozmaicą lekcje o nowe rozwiązania.[2]

Płatnym odpowiednikiem Scholarisa jest strona www.nauczyciel.pl. Znajdują się tu materiały edukacyjne przygotowane dla każdego przedmiotu przez firmę Young Digital Planet SA. Są one wykonane bardzo profesjonalnie i znajdują się na liście środków dydaktycznych zalecanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Dają one możliwość przygotowania w prosty sposób ciekawych, multimedialnych lekcji oraz różnorodnych interaktywnych zadań dla uczniów. Aby z nich skorzystać musimy się zarejestrować i stworzyć na portalu swoje własne konto. Uzyskujemy w ten sposób bezpłatny trzydziestodniowy dostęp do zasobów portalu. Dalsze korzystanie z materiałów edukacyjnych wiąże się z wykupieniem rocznego abonamentu w wysokości ok 900zł za jeden przedmiot lub wykupienie rocznego pakietu dla danego poziomu edukacyjnego – 2400zł dla klasy I-III lub IV-VI szkoły podstawowej oraz 3600zł dla gimnazjum lub szkoły ponadgimnazjalnej. „Dzięki wykorzystaniu w portalu nowoczesnych metod tworzenia programów komputerowych możliwe jest dowolne dobieranie i łączenie odpowiednich treści interaktywnych, tak aby dało się dopasować materiały do zmieniających się podstaw programowych, struktury konkretnego podręcznika, lekcji, potrzeb danej klasy lub ucznia. Odpowiednie narzędzia pozwalają na współpracę portalu ze wszystkimi platformami e–learningowymi wykorzystywanymi w szkołach.”[3]

Nieco tańszym rozwiązaniem są pakiety EduROM przygotowane przez Young Digital Planet SA.  Jest to najbogatsza i najobszerniejsza oferta na rynku edukacyjnym programów komputerowych. „Niekonwencjonalny wykład, doskonałe zdjęcia, trójwymiarowe animacje, filmy wideo oraz setki interaktywnych ćwiczeń – wszystko to sprawia, że niezbędna wiedza jest przyswajana niezwykle szybko i efektywnie.”[4] W ofercie dostępne są programy do większości przedmiotów w szkole podstawowej, gimnazjum oraz szkoły ponadgimnazjalnej. Możemy kupić wersję dla jednego przedmiotu lub pakiet klasowy dla jednego poziomu edukacyjnego. Koszt pakietu jednego przedmiotu w edusklepie.pl – to 170zł.

Do pracy z tablicą interaktywną doskonale nadają się płyty CD dołączone do książek uczniowskich oraz obudowa internetowa dostępna dla większości podręczników. Nauczyciele pracujący z danym podręcznikiem mogą w prosty sposób uzyskać login i hasło do bazy materiałów edukacyjnych. W zależności od wydawnictwa oraz podręcznika, są one bardziej lub mniej liczne. Dlatego wybierając podręcznik, dobrze jest zorientować się jakie materiały interaktywne dostępne są dla nauczyciela. Niezmiernie ciekawie przedstawia się oferta wydawnictwa WSiP.

Nauczyciel ma możliwość skorzystania z bardzo bogatej oferty scenariuszy, kart pracy oraz ćwiczeń interaktywnych i sprawdzianów. Bardzo dobrze przygotowano również pomoc dla nauczycieli klas I-III. Specjalne gry edukacyjne można wykorzystać w pracy z tablicą interaktywną realizując treści zajęć komputerowych z nowej podstawy programowej.

Specjalnie do pracy z tablicą interaktywną, wydawnictwo opracowało plansze edukacyjne. „Plansze zostały przygotowane dla 14 przedmiotów. 6 z nich obejmuje zakres przedmiotowy szkoły podstawowej: z języka polskiego, języka angielskiego, matematyki, przyrody, informatyki, muzyki, 8 - to plansze przedmiotowe przeznaczone dla gimnazjum, obejmujące język polski, matematykę, biologię, chemię, fizykę, geografię, historię i  informatykę. Wszystkie plansze przedmiotowe są zgodne z podstawą programową. Plansze składają się z animacji, dźwiękowych komentarzy oraz z testów. Towarzyszą im także dodatkowe narzędzia multimedialne. Dopisywanie komentarzy, możliwość podkreślania wybranych treści oraz zaznaczania lub zakrywania dowolnych elementów znajdujących się na planszy, umożliwia nauczycielowi przeprowadzenie ciekawej i interaktywnej lekcji. Do każdego pakietu dołączony jest opis poszczególnych tematów lekcji, przy których plansza może stanowić pomoc dla nauczyciela. Narzędzie testowe zawiera około 150 pytań jednokrotnego wyboru i pozwala na jednoczesne rozwiązywanie testu przez całą klasę.”[5] Koszt korzystania z wersji on-line nie jest duży i wynosi 89zł rocznie dla danego przedmiotu. Możemy również wykupić w specjalnej cenie dostęp dla wszystkich przedmiotów lub zamówić wersję na płycie CD.  Ze strony internetowej możemy pobrać wersję demo plansz oraz przewodniki metodyczne.

Ciekawą inspirację dla nauczyciela stanowi również serwis www.interklasa.pl.

Portal oferuje bogate zasoby edukacyjne i multimedialne pomoce naukowe, m.in. lektury szkolne, testy egzaminacyjne, kilkaset scenariuszy lekcji oraz specjalne serwisy tematyczne. Zasoby portalu są tworzone głównie przez nauczycieli, ale również organizacje pozarządowe, firmy i ośrodki akademickie wspierają serwis, tworząc interesujące materiały. Nauczyciele, chcący dzielić się swoimi doświadczeniami i opracowaniami z innymi nauczycielami mogą wysyłać do redakcji portalu: scenariusze ciekawych i nowatorskich lekcji, scenariusze uroczystości szkolnych, klasowych, testy wyboru wraz z kluczem odpowiedzi i komentarzami do odpowiedzi poprawnych i błędnych, testy typu "dobieranie parami", krzyżówki lub logogryfy (hasła tylko poziome), opracowania  typu vademecum przedmiotowe dla ucznia na określonym poziomie edukacyjnym, przedmiotowe lekcje on-line zawierające dokładny scenariusz animacji, propozycje graficzne i opisy prezentowanych zjawisk, gry i zabawy edukacyjne oraz materiały metodyczne i informacje o konkursach. W serwisie znajdziemy także obszerną bazę linków do stron edukacyjnych. Jest ona podzielona na kilka działów tematycznych. Warto również skorzystać z cotygodniowego, elektronicznego biuletynu. Informacje o nowych zasobach portalu, aktualnych konkursach, projektach edukacyjnych, wydarzeniach związanych z edukacją, otrzymuje ponad 40 tysięcy subskrybentów. W portalu zarejestrowanych jest blisko 20 tysięcy użytkowników. Świadczy to o olbrzymiej popularności tego portalu.

Spośród zagranicznych serwisów edukacyjnych, chciałbym zwrócić uwagę na te, które oferują gotowe lekcje przeznaczone do wykorzystania z tablicą interaktywną. Są one prowadzone głównie przez producentów i przeznaczone dla konkretnej tablicy. Materiały umieszczone na nich są autorstwa nauczycieli, wykorzystujących w swej pracy tablicę interaktywną. Jest to doskonały sposób na wymianę twórczych rozwiązań i może służyć jako źródło inspiracji. Wszystkie materiały pogrupowane są pod względem przedmiotów oraz poziomów edukacyjnych. Dzięki temu, w łatwy sposób możemy wyszukać interesujący nas materiał, pobrać go i uruchomić na domowym lub szkolnym komputerze. Niezbędne jest tutaj  oprogramowanie obsługujące tablicę interaktywną. Po zapoznaniu się z materiałem interaktywnej lekcji, możemy go zmodyfikować według swoich potrzeb, dostosowując do poziomu i możliwości naszych uczniów. Anglojęzyczne materiały wymagają dodatkowo tłumaczenia na język polski. Zapisane materiały możemy wielokrotnie wykorzystywać na naszych lekcjach.

Jako pierwszą chciałbym polecić stronę  www.prometheanplanet.com. Serwis ten udostępnia bardzo obszerną bazę interaktywnych lekcji dostępnych w różnych językach i przeznaczonych do pracy z programem ActivInspire. Z serwisu możemy również pobrać program Flipchart Viewer – przeznaczony do podglądu gotowych lekcji oraz Activstudio flipchart Viewer PC – do tworzenia własnych interaktywnych materiałów. Dostępne zasoby są udostępniane  bezpłatnie, bądź płatne w wersji PREMIUM. Tworzone są one nie tylko przez nauczycieli, ale również przez znane na całym świecie „marki”, takie jak np. National Geographic. Przed pobraniem, użytkownik może podejrzeć jak wyglądają poszczególne ekrany prezentacji oraz dla jakiej grupy wiekowej są przeznaczone. W celu pobrania oprogramowania lub gotowych lekcji, należy się bezpłatnie zarejestrować, wypełniając krótki formularz. Serwis umożliwia również wyszukiwanie zasobów edukacyjnych ze względu na przedmiot nauczania i poziom edukacyjny.

Nauczyciele pracujący z tablicą SMART mogą skorzystać z gotowych lekcji zamieszczonych na stronie http://education.smarttech.com/ste/en-US. Są to profesjonalnie przygotowane materiały, współpracujące z oprogramowaniem SMART Notebook. Zawierają gotowe animacje i symulacje zjawisk, interaktywne doświadczenia a także quizy sprawdzające. Lekcje podzielone są według poszczególnych krajów. W części europejskiej dostępne są języki: niemiecki, francuski, holenderski, szwedzki, duński, fiński, norweski i hiszpański. Dodatkowo, materiały amerykańskie i angielskie zostały podzielone pod względem poziomu edukacyjnego. Możemy również, wpisując słowo-klucz, skorzystać z dostępnej wyszukiwarki. Wszystkie pobrane materiały dają się dowolnie modyfikować do własnych potrzeb. Na stronie znajdziemy również potrzebne do wyświetlenia lekcji oprogramowanie.

Specjalna podstrona: http://exchange.smarttech.com/index.html umożliwia nauczycielom publikowanie własnych materiałów. Są one później ogólnodostępne. Na uwagę zasługują przede wszystkim materiały do przeprowadzania testów za pomocą Systemu Zdalnej Odpowiedzi. Użytkownik ma do dyspozycji wygodną wyszukiwarkę według przedmiotów, poziomu edukacyjnego oraz rodzaju zasobu.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Podobny serwis wymiany lekcji funkcjonuje również w Polsce. Strona www.tablice.net.pl/lekcje umożliwia publikowanie i wyszukiwanie gotowych lekcji wykonanych przez naszych nauczycieli. Na stronie znajdują się również materiały dotyczące funkcjonowania i wykorzystania samej tablicy SMART.

Z powyższą tablicą związana jest również strona http://e2bn.skoool.co.uk/index.aspx. Zamieszczone materiały są wykonane w technologii FLASH i możemy z nich korzystać bez oprogramowania tablicy, na dowolnym komputerze. Oprócz ogólnodostępnych zasobów możemy trafić na materiały tworzone przez szkoły uczestniczące w projekcie.

Osoby pracujące z tablicą INTERWRITE mają do dyspozycji przykładowe lekcje w galerii dołączonej do oprogramowania tablicy. Znajduje się tam również link do materiałów on-line. Są to lekcje opracowane przez nauczycieli w większości w języku angielskim. Strona www.eicommunity.com umożliwia nauczycielom podobnie jak w poprzednich serwisach, publikowanie własnych i wyszukiwanie innych materiałów. W serwisie oprócz lekcji i testów, znajdują się między innymi prezentacje interaktywne, galerie i zdjęcia.

W sieci funkcjonują także serwisy przedmiotowe, zbierające wiadomości z wybranej dziedziny nauki. Materiały tam prezentowane są mniej zróżnicowane, ale za to często bardziej precyzyjne i bogatsze. Coraz częściej zasoby edukacyjne znajdziemy także na portalach szkolnych, stronach bibliotek lub stronach domowych nauczycieli. Nie sposób tu wymienić wszystkie przydatne strony. Zainteresowanych odsyłam do bazy linków INTERKLASY. Wymienione przeze mnie portale nie są efektem marketingu którejkolwiek z firm. Moją intencją, było jedynie przybliżenie oferty edukacyjnej i wskazanie możliwości wykorzystania jej w szkole podczas lekcji. Wybierając zasoby edukacyjne, zwracajmy szczególną uwagę na ich jakość. Sprawdźmy również, czy treści są zgodne z nową podstawą programową. Pamiętajmy, że jakość edukacji w dużej mierze zależy od nas samych. To my musimy dostosować się do zmieniającej się rzeczywistości, wzbogacając nasz warsztat pracy o nowe technologie i nowe podejście do nauczania.